Alexander Calder (1898-1976)

In de Kunsthal in Rotterdam is tot en met 29 mei de tentoonstelling “Calder Now” te zien. Deze Amerikaanse kunstenaar onderscheidde zich van zijn tijdgenoten door zijn speelsheid, experimenteerdrift, creativiteit en originaliteit. Toen hij in 1926 in Parijs arriveerde bouwde hij “Cirque Calder” en voerde hij voorstellingen op voor een publiek waar Piet Mondriaan, Joan Miró en Marcel Duchamp deel van uitmaakten. Van staaldraad en houtjes maakte hij figuren en dieren die hij zelf, zittend op zijn knieën, op ingenieuze wijze bediende en voor het publiek tot leven bracht. Een paar stappen verder en dan kom je uit bij de mobiles, lichtgewicht sculpturen die elegant door de lucht zweven. Later ontwikkelde hij de stabiles, sculpturen met een aardse basis. Een college over Calder: een beter begin voor een collegereeks is op dit moment niet denkbaar.

Komt dat zien en horen!

Vergeten kunstenaressen

In het algemeen kan gesteld worden dat kunstenaars, mannen en vrouwen, in de vergetelheid kunnen raken. De redenen daarvoor zijn divers van aard. Een bepaalde stijl wordt lange tijd niet meer gewaardeerd, men weet niet meer waar het werk zich bevindt, de kunstenaar heeft geen verwanten en er is geen zorg voor diens nalatenschap. Dit zijn een paar belangrijke oorzaken. Opvallend is echter dat vrouwelijke kunstenaars vaker uit het zicht raken dan mannelijke kunstenaars. Hoe is dat te verklaren? En door wie of wat komen zij weer in zicht? In dit college ligt de focus op kunstenaressen uit de negentiende en twintigste eeuw.

Expressionistische architectuur

Antoni Gaudí (1852-1926) kan worden beschouwd als één van de grondleggers van de expressionistische architectuur. In de door hem ontworpen gebouwen ziet men belangrijke kenmerken, zoals het gebruik van aan de natuur ontleende organische vormen, een voorkeur voor baksteen en siersmeedwerk, speelse en creatieve details. Het baksteen-expressionisme, zoals het wordt benoemd, is terug te zien in Noord-Duitsland en in Nederland staat het beter bekend als de Amsterdamse School. Er wordt aandacht besteed aan de architectuur van onder andere Antoni Gaudí, Erich Mendelsohn, Rudolf Steiner, Michel de Klerk en Piet Kramer.

Antony Gormley (1950)

In de zomer van 2022 komt er een grote overzichtstentoonstelling van het werk van de Britse kunstenaar Antony Gormley in Museum Voorlinden in Wassenaar. De relatie van de mens met de natuur en de kosmos is een centraal uitgangspunt van Gormley. De proporties van zijn eigen lichaam gebruikt Gormley om de mensfiguren gestalte te geven die hij overal ter wereld geplaatst heeft. Een heel bekend werk van hem is “Angel of the North” dat in 1998 werd geplaatst in Gateshead in Engeland. Het is een landmark van buitengewone proporties en het ontdoet de omgeving van zijn alledaagsheid. Bij Lelystad staat sinds 2010 een gigantische gehurkte mensfiguur met de titel “Exposure”. Er is genoeg aanleiding om een college te wijden aan deze bijzondere kunstenaar.

Fotografie

Toen de fotografie zich had ontwikkeld tot een gevestigd medium en algemeen geaccepteerd werd, begon het eigenlijk pas interessant te worden. Waar eerst de argwaan overheerste en het verzet vanuit de beeldende kunstwereld groot was, ontstond dan de behoefte om te gaan experimenteren en de grenzen van de mogelijkheden te ontdekken. Tijdens het interbellum waren er, verspreid door Europa, vele activiteiten op dit gebied. Het bewoog zich op de raakvlakken van beeldende kunst, toegepaste kunst en typografie. Veelzijdige kunstenaars zoals Man Ray, László Moholy-Nagy en Alexander Rodchenko hebben een bijdrage geleverd aan de verbreding van de mogelijkheden die fotografie te bieden heeft.